Devasa Taşlar Antik Dönemde Nasıl Taşındı?

muyazit

Mümin Bayazıt
Yönetici
Apollon Tapınağı, Korint
Birçok eski uygarlık, günümüze kadar ayakta duran oldukça çarpıcı yapılar inşa etmiştir. Modern bilim insanları, atalarımızın devasa taşları ve blokları vinçler olmadan nasıl kaldırabildiklerini uzun süredir merak ediyorlardı. Yeni bir teoriye göre antik Yunanlılar, modern vinçler icat edilmeden çok önce kaldırma teknolojisi konusunda ileri düzeyde bilgiye sahipti.

Araştırmacılar, MÖ 6. yüzyılın sonlarında Yunanlıların devasa taş yapıları inşa etmek için ustaca bir yol bulduklarını öne sürüyorlar. İndiana’daki Notre Dame Üniversitesinden mimarlık tarihçisi Alessandro Pierattini, araştırmaları kapsamında en eski Yunan tapınaklarından elde ettiği yeni taş incelemelerini açıkladı. Pierattini, vincin icadından yaklaşık 150 yıl önce antik Yunanlıların ağır blokları nasıl kaldırıp yerleştireceklerini bildiklerini ifade ediyor. Yunanlıların bu bilgiyi, bir kaldırma mekanizmasını denerken elde ettiği düşünülüyor.

İncelenen taş bloklardan bazıları

Pierattini, halatların MÖ 600 civarında bu kaldırma mekanizmalarıyla birleştirildiğini söylüyor. Ünlü Yunan tasarımı ve inşaatı akademisyeni J.J. Coulton ise 1974’te hem halatların hem de kaldıracın bulunduğu vinçlerin daha sonraları ortaya çıktığını öne sürmüştü.

Pierattini, basına yaptığı açıklamada Yunanlıların inşaat teknolojisindeki en önemli keşfinin vinç olduğunu söylüyor. Pierattini sözlerine şöyle devam ediyor:
“Önceki hiçbir medeniyet bu mekanizmayı kullanmamıştır. O kadar mükemmel bir mekanizma ki yaklaşık 25 yüzyıldır kayda değer bir değişiklik olmadan inşaat sektörünün merkezinde kalmayı başarmıştır.”

İsthmia ve Korint’teki erken dönem tapınaklarında bulunan MÖ 700-650 yıllarına ait ve her biri 200-400 kg ağırlığındaki kesme blokların kendine özgü bir özelliği var. Blokların tabanında birbirine paralel uzanan ve bir ucundan kenarlara doğru kazılmış iki tane oluk bulunuyor. Bu olukların inşaat sırasında blokları kaldırmaya mı yoksa taş ocaklarından taşımaya mı yaradığı üzerinde araştırmacıların tartışmalar sürerken Pierattini, bu olukların tapınak duvarlarını örerken blokları kaldırmak ve aynı zamanda yerleştirmek amacıyla yapıldığını ileri sürüyor.

Antik Korintliler, Erken Arkaik Dönem’in en ileri teknolojisi olan gemi yapımında ustalaşmışlardı. Pierattini, Korintli tapınak ustalarının, denizcilikte yaygın olarak kullanılan ve muhtemelen ağır lahitleri mezar çukurlarına indirmelerini sağlayan kaldırma mekanizmasının aynısını inşaat alanında kullanılacak şekilde uyarladıklarını öne sürüyor.

Korinth, Apollon Tapınağı

Pierattini: “İncelemelerim sırasında, blokların kaldırıldıktan sonra Klasik Dönem’in gelişmiş kaldıraç tekniğiyle yerlerine konulduğuna dair kanıtlar buldum. Bloklar, duvarda mevcut bulunan komşu bloklara doğru bir kol ve halat yardımıyla indirilerek sıkı bir şekilde yerleştiriliyordu. Kolun antik Yunan’da inşaat alanında belgelenmiş en eski kullanımı burada karşımıza çıkıyor.” ifadelerini kullandı.
 
Geri
Üst